Dưới đây là tổng kết từ Các nghiên cứu lâu dài về phát triển (Zurich Longitudinal Studies) tại Zurich của Remo Largo và những cuốn sách của ông về những điều kiện phát triển cơ bản của trẻ. Tuỳ theo đặc điểm riêng biệt của từng em mà mức độ ưu tiên của trẻ có thể khác nhau.
a. Nhu cầu thể chất: Cung cấp dinh dưỡng lành mạnh, hài hoà các nhịp sống khác nhau (ngủ, vui chơi, học tập, v.v…). Mang đến một môi trường an toàn và lành mạnh.

b. An toàn cảm xúc: Trẻ em cực kỳ dễ bị tổn thương và sự sinh tồn của trẻ phụ thuộc vào sự tử tế và quan tâm của người lớn. Sự an toàn về cảm xúc giúp trẻ cảm thấy an tâm, có đủ tự tin để trưởng thành và phát triển.

c. Chấp nhận xã hội: Con người chúng ta không thể tồn tại nếu không có sự hỗ trợ của nhiều người khác. Cảm giác hòa nhập là nền tảng của tất cả các nhóm xã hội như gia đình, lớp học, nhà trường, tổ chức, xã hội, v.v… Để học tập và phát triển đúng cách, mỗi đứa trẻ cần cảm thấy hoà nhập trong bối cảnh xã hội mang lại cho trẻ sự hỗ trợ cần thiết.

d. Cơ hội học hỏi và phát triển: Không giống như các động vật khác, có thể phát triển tất cả kỹ năng sinh tồn chỉ trong vài tháng, con người chúng ta cần nhiều năm để có được ngay cả những kỹ năng cơ bản nhất, chẳng hạn như đứng thẳng, đi lại, nói và tư duy. Chúng ta chưa được phát triển đầy đủ khi mới sinh ra mà cần học hỏi qua nhiều năm với sự giúp đỡ của cha mẹ, thầy cô, bạn bè. Từ đó, chúng ta mới dần có được những kỹ năng cần thiết để tham gia vào đời sống xã hội. Vì vậy, học tập và phát triển là khát khao cơ bản trong mỗi đứa trẻ. Với tư cách là nhà giáo dục, chúng ta có nhiệm vụ phải nhen nhóm và nuôi dưỡng khát khao này ở trẻ.

e. Hệ giá trị đúng đắn: Trong khi động vật hành động theo bản năng thì hành vi của con người lại do các giá trị dẫn dắt. Nếu không có những giá trị sống, chúng ta sẽ thiếu đi chiếc la bàn đạo đức giúp định hướng cho cuộc đời mình. Do đó, việc đưa khía cạnh đạo đức vào trong quá trình học tập là một phần quan trọng của giáo dục.

(Trích dẫn từ nghiên cứu của Remo Largo & sách Happy Schools)

• Từ lúc mới sinh đến năm 7 tuổi: Giai đoạn đầu đời cho đến khi thay răng. Khoảng chừng 6-7 tuổi, răng sữa bắt đầu rụng và răng vĩnh viễn bắt đầu mọc.

Theo Rudolf Steiner – người sáng lập Triết lý Anthroposophy và phương pháp giáo dục Waldorf – việc học cách đứng thẳng và đi bộ trong năm đầu tiên sẽ được thể hiện nhiều hơn trong bảy năm phát triển đầu tiên của trẻ. Nó liên quan đến cảm giác thoải mái trong cơ thể của một người bằng cách làm chủ tốt hơn các kỹ năng vận động và trở nên nhạy cảm với nhận thức giác quan. Năm thứ hai – khi trẻ học nói – sẽ được thể hiện rõ hơn ở giai đoạn bảy năm tiếp theo từ 7 đến 14 tuổi. Lúc này, trẻ sẽ chinh phục hệ thống nhịp điệu và đời sống tình cảm. Năm thứ ba – khi trẻ dần dần đánh thức trí thông minh và bắt đầu tư duy – sẽ thể hiện rõ hơn ở lứa tuổi vị thành niên từ 14 đến 21 tuổi. Lúc này, nhân cách của trẻ được đánh thức, buộc trẻ phải đưa ra những lựa chọn để trưởng thành. Do đó, việc quan sát và hiểu sâu sắc hơn về ba năm đầu tiên là rất quan trọng đối với các bậc cha mẹ và các nhà giáo dục vì điều đó mang đến cho chúng ta nền tảng để hiểu toàn bộ sự phát triển của trẻ từ khi sinh ra cho đến khi trưởng thành.

• Từ 7 đến 14 tuổi: Giai đoạn cốt lõi của thời thơ ấu. Trẻ bắt đầu đến trường: tiểu học và trung học cơ sở. Giai đoạn tiểu học là giai đoạn phát triển mà trẻ dần bước vào và trở thành một thành viên của môi trường xã hội lớn hơn ở lớp học và trường học.

Đây là thời điểm then chốt của quá trình chuyển đổi về cả mặt sinh học, cảm xúc, tinh thần và xã hội. Trẻ dần học cách để tự tin vào bản thân và tạo ra những ranh giới rõ ràng với thế giới. Điều này, tất nhiên, sẽ đem đến nhiều thách thức và lo lắng cho trẻ nhưng đồng thời cũng kích thích cảm giác tò mò, khao khát tìm hiểu, khám phá, đặc biệt, đây là thời điểm tràn đầy năng lượng và niềm vui. Có thể nói rằng, ở độ tuổi này, trẻ có được sự duyên dáng và nhanh nhẹn đặc biệt.

Người lớn – không chỉ bố mẹ mà còn cả thầy/cô giáo – cần thường xuyên có mặt vì trẻ, để các em có thể sống hạnh phúc và tử tế. Nếu cảm thấy an toàn, trẻ sẽ đủ can đảm để chinh phục thế giới.

• Giai đoạn 14 đến 21 tuổi: Giai đoạn dậy thì, thanh thiếu niên, giai đoạn chuyển tiếp thành người trưởng thành Tuổi vị thành niên là một giai đoạn chuyển tiếp then chốt của đời người, một giai đoạn đầy thách thức cho cả trẻ cũng như những người chăm sóc, cha mẹ, thầy cô và các nhà giáo dục. Đó là một sự chuyển hóa sâu sắc ảnh hưởng đến tất cả những chiều kích cơ bản: thể lý, cảm xúc, tâm trí. Và những người trẻ có thể có nhiệm vụ khó khăn là tái định nghĩa những khía cạnh này. Đây cũng là thời gian sẽ tạo nên một hệ quả xã hội quan trọng trên phương diện các mối quan hệ với gia đình, bạn bè và đồng niên. Đây là lứa tuổi khám phá tình bạn và tình yêu.

Nhu cầu an toàn về mặt cảm xúc, sự chấp nhận và ghi nhận từ xã hội, nhu cầu phát triển và thể hiện cần phải được đáp ứng để làm phong phú cho đời sống của trẻ.

Mỗi đứa trẻ đều khác nhau và chúng ta phải trân trọng, chấp nhận những khác biệt này.

(Trích dẫn từ sách “Happy Children" của GS. TS Hà Vĩnh Thọ, bạn có thể tham khảo và đặt mua sách tại đây.)